• Göç Enstitüsü

GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ GÖÇ ENSTİTÜSÜ FAALİYET BRİFİNGİ

Göç Enstitüsü, Türkiye'nin önde gelen üniversitelerinden biri olan Gaziantep Üniversitesi bünyesinde yer alan önemli bir araştırma ve eğitim kurumudur. 2018 yılında, Cumhurbaşkanı özel izniyle kurulan ve alanında ilk ve tek olan Göç Enstitüsü, yürüttüğü çalışma ve projelerle Yüksek Öğretim Kurumları (YÖK) tarafından Gaziantep üniversitesine 02/05/2023 tarihinde verilen “Alanında Uzmanlaşan Üniversite” ünvanını almasını sağlamıştır. Göç Enstitüsü, göç ve mülteci konularında kapsamlı araştırmalar yaparak bu alandaki bilgi birikimini artırmayı hedefler. Enstitü, bu önemli toplumsal ve insani konuları anlamak, araştırmak ve çözümlemek amacıyla kurulmuş bir birimdir. Aynı zamanda öğrencilere, uzmanlara ve topluma göçün etkileri, yönetimi ve entegrasyonu konularında eğitim ve danışmanlık sunar.

Göç, günümüz dünyasının önemli sorunlarından biridir ve toplumların, ekonomilerin ve kültürlerin üzerinde derin etkilere sahiptir. Gaziantep Üniversitesi Göç Enstitüsü, bu karmaşık ve önemli konuyla ilgili çok çeşitli araştırmalar yapar. Enstitü, göçün farklı yönlerini inceleyerek hem ulusal hem de uluslararası düzeyde önemli katkılarda bulunur.

Göç Enstitüsü'nün temel amaçları şu şekilde sıralanabilir:

  1. Araştırma: Göç Enstitüsü, göç, kadın, mülteci sağlığı, göçmen eğitimi, esnaf-akademi işbirliği, mültecilik ve entegrasyon gibi konuları inceleyen araştırma projelerini destekler ve yürütür. Bu projeler, hem teorik hem de pratik perspektiflerden konuyu ele alır.

  2. Eğitim: Enstitü, göç konularında uzmanlaşmak isteyen öğrencilere tezli/tezsiz yüksek lisans ve doktora olmak üzere lisansüstü düzeyde eğitim fırsatları sunar. Ayrıca, sempozyumlar, seminerler, konferanslar ve çalıştaylar düzenleyerek bu alandaki bilgi paylaşımını teşvik eder.

  3. Danışmanlık: Göç Enstitüsü, resmi/özel kurum, sivil toplum kuruluşları ve diğer paydaşlar için göç ve entegrasyon konularında danışmanlık hizmetleri sunar. Bu, etkili politika oluşturma ve uygulama süreçlerine katkıda bulunur.

  4. Bilinirlik: Enstitü, göç konularındaki bilinirliği artırmak için bilimsel yayınlar, raporlar ve etkinlikler düzenler. Bu, kamuoyunu bilinçlendirme ve tartışmalara katkıda bulunma amacını taşır.

Gaziantep Üniversitesi Göç Enstitüsü, uluslararası işbirliği ve çok disiplinli yaklaşımla göç sorunlarına çözüm bulmayı amaçlayan bir eğitim ve araştırma merkezidir. Göçün küresel bir olgu olduğu bir dönemde, enstitü bu alandaki önemli sorunlara ışık tutarak toplumsal bilincin artmasına ve daha iyi bir geleceğin inşasına katkıda bulunmayı sürdürmektedir. Gaziantep Üniversitesi Göç Enstitüsü’nün temel nitelikleri kısaca aşağıdaki gibi sıralanabilir.

Vizyon ve Misyon: Gaziantep Üniversitesi Göç Enstitüsü, Türkiye'deki ve dünyadaki göç süreçleri, mülteci sorunları, entegrasyon, kültürel çeşitlilik ve insan hakları gibi alanlarda uzmanlaşmış bir kurum olma hedefini benimsemektedir. Enstitü, bu alanlarda öncü bir role sahip olmayı amaçlamaktadır. Misyonu, bu konularda araştırma yaparak, politika önerileri geliştirerek, toplumu bilinçlendirerek ve geleceğin liderlerini yetiştirerek toplumsal dönüşümü desteklemektir.

Araştırma ve Eğitim: Gaziantep Üniversitesi Göç Enstitüsü, göç ve mülteci sorunlarına dair çok çeşitli disiplinlerden gelen uzmanlarla çalışır. Enstitü bünyesinde gerçekleştirilen araştırmalar, yerel, ulusal ve uluslararası düzeyde önemli sorunlara ışık tutar ve politika yapıcılara rehberlik eder. Aynı zamanda, enstitü, öğrencilere ve profesyonellere bu alanlarda eğitim imkanları sunar, böylece gelecekteki liderlerin yetişmesine katkı sağlar.

Toplumsal Katkı: Gaziantep Üniversitesi Göç Enstitüsü, toplumsal sorumluluk bilinciyle hareket eder. Çeşitli sempozyumlar, seminerler, konferanslar, paneller ve atölye çalışmaları düzenleyerek toplumun bilinçlenmesine ve bu konularda farkındalık yaratılmasına katkı sağlar. Aynı zamanda yerel ve ulusal düzeyde projeler geliştirerek, göçmenlerin ve mültecilerin yaşam kalitesini artırmaya yönelik çözümler üretir.

Uluslararası İş birliği: Gaziantep Üniversitesi Göç Enstitüsü, uluslararası düzeyde diğer araştırma merkezleri, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları ve devlet kurumları ile işbirliği yapar. Bu iş birlikleri, bilgi ve deneyim paylaşımını teşvik eder, uluslararası projelerin geliştirilmesine olanak tanır ve dünya çapında bu önemli konuların ele alınmasına katkı sağlar.

Gaziantep Üniversitesi Göç Enstitüsü, göç ve mülteci sorunlarına dair entelektüel bir merkez olma yolunda önemli adımlar atmaktadır. Topluma hizmet etmek, araştırma ve eğitim yoluyla bu sorunlara çözüm sunmak enstitünün öncelikli hedeflerindendir. Aşağıda Göç Enstitüsü olarak başarılı bir şekilde sonlandırılan, halen yürütülmekte olan ve gelecekte yürütülmesi için planlaması yapılan birkaç proje örnekleri verilmiştir.

Göç Enstitüsü Biten Projeler:

  1. Geçmişten Geleceğe Gaziantep- Şahinbey’de Yaşlanmak- Gaziantep Üniversitesi Göç Enstitüsü ve Gaziantep Şahinbey Belediyesi işbirliğinde yürütülen bu proje, yaşlıların sosyalleşme ortamlarının modern şehirleşmeden negatif etkilenimine ve geleneksel sosyalleşme biçimlerinin bu negatifliğe nasıl panzehir oluşturduğun değinilmiştir. 2022 yılında tamamlanan projemizin kitabı İstanbul-Alan Yayıncılık’ta basılmıştır.

  2. Gaziantep’te Madde Bağımlılığı Projesi: Gaziantep Büyükşehir Belediyesi ortaklığıyla yapılan bu proje, Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı Oya Bahadır Yüksel Madde Bağımlılığı Kliniği’nin on yıldan fazladır topladığı verilerinin sosyo- psikolojik analizi; ayrıca araştırma sürecinde uygulanan sosyo-psikolojik anketlerin analizine dayanmaktadır. Proje sonuçları, Gaziantep Üniversitesi Yayınları tarafından kitap formatında basılmıştır.

  3. Suriye’nin Kuzeyinde Tarımsal Üretimin Mevcut Durumunu Betimleme Projesi: Merkezi Gaziantep’te olan, ama faaliyet alanlarının çoğunu Suriye güvenli bölgede bulunan hem faaliyet alanlarının hem de saha uzmanlarının çoğu tarım sektöründe yer alan Şafak Derneği ile ortaklaşa biçimde hazırladığımız proje, Suriye Güvenli Bölge tarım sektörünün bütün yönlerini betimleme amacı gütmüştür. 2023 Ocak ayında tamamlanan projenin sonuç raporu, Gaziantep Üniversitesi Yayınları tarafından kitap formatında basılmıştır.

  4. Uyumlu Okul Projesi: Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Göçmen Hizmetleri Merkezi ile beraber hazırlanan proje, Suriye kökenli öğrencilerin yoğun bulunduğu Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı Şahinbey ilçesinde bir, Şehitkamil ilçesinde de bir okulda Türk ve Suriyeli öğrencilerin uyumuna dair yapılan etkinliklerin başarısı, sosyometrik testlerle ölçülmüştür. Proje raporu, Necmeddin Erbakan Yayınları tarafından Türkçe, Arapça ve İngilizce üç dilli yayınlanmıştır.

  5. Gaziantep’te Türk ve Suriyelilerin Mesleki Eğitiminin Verimliliği Projesi: Birleşmiş Milletler Kuruluşu UNHCR desteği, Göç Enstitüsü’nün yürütücülüğü, Hasan Kalyoncu Üniversitesi Göç Araştırmaları Merkezi ve Harran Üniversitesi Göç Araştırmaları Merkezi işbirliğine tamamlanan projemizin sonuç raporu, Türkçe- İngilizce kitap olarak yayın aşamasındadır.

  6. Göç Yaz Akademisi: Ağustos 2022’de Gaziantep Üniversitesi Göç Enstitüsü ev sahipliğinde ve Şahinbey Belediyesi, Gaziantep İl Göç İdaresi Uluslararası Göç Örgütü (IOM) ortaklığında düzenlenen Göç Yaz Okulu’na hem öğrenci hem de ders veren olarak onlarca göç uzmanı, lisansüstü öğrenci ve akademisyenlerin katılımıyla gerçekleşti. Ulusal STK’ların, Suriyelilerin kurduğu STK’ların, BM Kurumlarının, Uluslararası Örgütlerin ve belediyelerin temsilcilerinin katılıp deneyimlerini paylaştığı, alanda uzman akademisyenlerin sunumlarını yaptıkları bu etkinlik, Gaziantep’te yıllara dayanan göç deneyimlerinin hem paydaşlar hem de katılımcı öğrenciler tarafından paylaşılmasına vesile oldu. Yaşanan bu eşsiz deneyim sonucunda katılımcı öğrencilerden göç konusunda kendi ilgi alanlarıyla alakalı, akademik kriterlere uygun bir makale yazmaları talep edilmiştir.

 

Devam Eden Projeler

  1. Suriyelilerin Gönüllü Geri Dönüşü Projesi: Gaziantep İl Göç İdaresi ile yapılan bu proje, Gaziantep ve civar illerde yaşayan Suriyelilerin ülkelerine geri dönüş eğilimlerini ölçmeyi amaçlamaktadır. Araştırmanın bir ayağı da Suriye güvenli bölge oluşturmaktadır. Güvenli bölgenin Türkiye’deki Suriyelilerin geri dönüşüne yönelik hazır bulunuşluğu da incelenmektedir.

 

  1. Gaziantep’te Hastane Çalışanlarının Suriyelilere Yönelik Tutumlarını Ölçme Projesi: Gaziantep’te Suriyelilerin yoğun biçimde hizmet aldığı 4 hastanede, farklı kategorideki (doktor, hemşire, hasta bakıcı vb.) hastane çalışanlarının Suriyelilere yönelik tutumlarının ölçüldüğü projede İl Sağlık Müdürlüğünden izinler alınmış ve uygulama başlamıştır.

 

  1. Suriyeli Çocuk Yetimhaneleri Projesi: Savaşın en çarpıcı biçimde etkilediği dezavantajlı gruplardan olan yetim çocukların savaş ve göç deneyimlerini, yetimhanelerin bu kırılganlıkla mücadele için geliştirdikleri yöntemleri ve bunların çocuklar üzerindeki etkilerinin ölçüldüğü bir projedir.

 

  1. Denetimli serbestlik sisteminde kayıtlı madde kullanan göçmenlerin yaşam doyumu ve sosyal destek algıları Projesi: Bu proje ile denetimli serbestlik sistemindeki göçmenlerin genel durumlarının ortaya konulması, hayat standartlarının arttırılması, toplumsal hayata tam katılımlarının sağlanması hedeflenmektedir.

 

  1. Göçmenlerde çevre ve aile değerlerinin kriminal davranışlardaki rolü

 

  1. Göçmen ve depremzede çocukların bağlanma stilleri ve bilişsel esnekliklerinin incelenmesi